Nội dung nêu trong công văn Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn gửi UBND tỉnh Quảng Ngãi. Ngoài vùng biển nam đảo Lý Sơn và ven bờ Bình Phú, Bình Châu; ba vùng biển khác cũng nằm trong danh sách cấm khai thác có thời hạn gồm: ven bờ Phổ Khánh, Phổ Thạnh, Phổ Châu (Sa Huỳnh), ven bờ Tịnh Khê - Nghĩa An, và ven thị xã Đức Phổ. Tổng diện tích 5 khu vực cấm khai thác khoảng 35.500 ha, chiếm hơn 12% diện tích vùng biển ven bờ.

Ngư dân bắt mực trong rừng rong mơ gần bờ biển Bình Châu, Quảng Ngãi. Ảnh: Duy Sinh

Ngành nông nghiệp Quảng Ngãi cũng kiến nghị tỉnh quy hoạch khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản Gành Yến (xã Bình Hải, huyện Bình Sơn) nhằm giữ gìn hệ sinh thái rạn san hô, rong biển và loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm.

Đồng thời, cơ quan này cũng đề xuất thí điểm cấm biển một tháng, từ 1 đến 30/5 ở vùng biển ven bờ; cấm khai thác 3 tháng, từ 1/3 đến 30/5 đối với các loại nghề có mức xâm hại cao như: lưới kéo, pha xúc, chụp mực, mành, lưới vây.

Cùng với việc cấm khai thác, địa phương sẽ thả giống tái tạo hàng năm các loài có giá trị kinh tế cao, bản địa, nguy cấp, quý, hiếm; lưu giữ nguồn gen quý, thả rạn nhân tạo bảo vệ và phục hồi nguồn lợi thủy sản ở vùng biển ven bờ, tái tạo rạn san hô...

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vùng biển Quảng Ngãi có 1.298 loài thủy sản, trong đó có 36 loài nguy cấp, quý hiếm. Khả năng khai thác bền vững đạt khoảng 83.600 tấn, trong đó vùng biển ven bờ hơn 28.000 tấn. Nhưng hàng năm, tổng sản lượng khai thác thực tế lại lên đến hơn 91.000 tấn, vùng ven bờ gần 48.500 tấn. Đặc biệt là khai thác xâm hại các thủy sản có kích thước nhỏ.

Ở vùng biển ven bờ, sau mùa sinh sản, tỷ lệ xâm hại là tuyệt đối, nghĩa là 100% thủy hải sản bị đánh bắt đều nhỏ hơn kích thước cá sinh sản lần đầu, nhất là các loài cá nổi.

Các đề xuất này được cho là phù hợp chủ trương của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhưng cần lộ trình để thực hiện, thay đổi thói quen đánh bắt, vì ảnh hưởng đến sinh kế của người dân. Trước đó, Bộ Nông nghiệp đã giao Tổng cục Thủy sản xây dựng đề án cấm, hạn chế hoạt động khai thác hải sản có thời hạn ở các vùng biển Việt Nam để bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Phạm Linh