"Công trình giải quyết kẹt xe nhưng lại khiến ùn tắc nặng nề hơn vì thi công ì ạch 3 năm rồi chưa xong", anh Nguyễn Đăng, 40 tuổi, nói khi nhìn dòng xe máy, ôtô, container nhích từng chút qua giao lộ Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ để vào trung tâm TP HCM, sáng cuối tháng 8.

Hầm chui Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ được khởi công vào tháng 6/2020 với tổng vốn 830 tỷ đồng (giai đoạn một). Dự án làm hai hầm mỗi chiều trên đại lộ Nguyễn Văn Linh, dài 480 m, dự kiến hoàn thành sau 2 năm. Tuy nhiên, công trình hiện mới đạt hơn 40%. Công trường ngổn ngang máy móc, vật liệu.

Kẹt xe trên đường Nguyễn Hữu Thọ, đoạn gần nút giao Nguyễn Văn Linh, sáng 28/8. Ảnh: Gia Minh

"Nhiều hôm kẹt xe khiến hành trình từ Nhà Bè vào quận 1 mất gần hai giờ cho quãng đường chưa đến 10 km vì qua được ngã tư Nguyễn Hữu Thọ, sẽ gặp ùn tắc tiếp ở cầu Kênh Tẻ", anh Đăng nói và cho biết nếu theo đại lộ Nguyễn Văn Linh, quốc lộ 50 sang quận 8, rồi tiếp tục qua cầu Nguyễn Văn Cừ, đường đến nơi làm việc của anh sẽ xa hơn rất nhiều.

Ngoài các lộ trình trên, từ Nhà Bè, quận 7 ra vào trung tâm thành phố hiện chỉ có trục đường chính là Huỳnh Tấn Phát - cầu Tân Thuận - Nguyễn Tất Thành. Còn phía quận 8 kết nối nội thành theo đường Dương Bá Trạc qua các cầu Kênh Xáng, Nguyễn Văn Cừ, Nguyễn Tri Phương, Chà Và, Chữ Y. Tuy nhiên, dữ liệu quan trắc giao thông của Sở Giao thông Vận tải TP HCM cho thấy các tuyến trên đều đã vượt thiết kế.

Riêng cầu Kênh Tẻ (nối quận 7 và 4) trên trục Bắc Nam đã được thành phố mở rộng thêm khoảng 2 m bằng cách thu hẹp diện tích lề đi bộ trên cầu. Công trình tiêu tốn gần 90 tỷ đồng nhưng bị cho "không thấm vào đâu" trước lưu lượng xe quá lớn ra vào khu trung tâm mỗi ngày.

Trong khi công trình được kỳ vọng nhất là hầm chui bị chậm trễ, mật độ xe lại liên tục tăng, các dự án mở thêm kết nối với khu trung tâm vẫn còn nằm trên giấy. Cụ thể, 6 năm trước, TP HCM đã lên kế hoạch xây dựng cầu - đường Nguyễn Khoái, nối quận 7, 4 và 1 với tổng mức đầu tư hơn 2.800 tỷ nhằm mở trục mới ra vào khu trung tâm. Tuy nhiên, dự án chưa thể thực hiện do thiếu vốn.

Xe chờ qua nút giao Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, kế bên là công trình hầm chui dang dở, cuối tháng 8. Ảnh: Đình Văn

Các dự án khác kỳ vọng "giải cứu" khu Nam là mở rộng đường Nguyễn Tất Thành, quận 4; cầu - đường Bình Tiên; cầu Thủ Thiêm 4 (nối TP Thủ Đức với quận 7) cũng chưa biết khi nào mới được triển khai vì nhiều vướng mắc khiến giao thông khu Nam càng thêm bí bách.

Theo ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM, áp lực giao thông khu vực phía Nam thành phố đang rất lớn. Lý do là các tuyến đường ở khu vực này kết nối nhiều cảng, đồng thời tốc độ phát triển đô thị tăng nhanh những năm gần đây với hàng trăm chung cư mới kéo theo nhu cầu đi lại lớn.

Ông Phúc cho biết dự án hầm chui Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ thời gian qua chậm tiến độ là do vướng mắc trong việc di dời hệ thống hạ tầng kỹ thuật (điện, nước, viễn thông...). Hiện, các khó khăn này đã cơ bản được thành phố chỉ đạo giải quyết, dự kiến hoàn tất trong tháng 10 tới, khi đó dự án sẽ được đẩy nhanh tiến độ.

"Nhánh hầm theo hướng Khu chế xuất Tân Thuận đi quốc lộ 1 dự kiến thông xe dịp 30/4 năm sau. Nhánh theo hướng ngược lại cũng sẽ hoàn thành cuối năm 2024, giúp giảm áp lực giao thông cho khu vực này", ông Phúc nói và cho biết do mật độ xe qua ngã tư này rất lớn nên đơn vị thi công sẽ phối hợp CSGT theo dõi, phân luồng hạn chế tối đa ảnh hưởng việc đi lại của người dân.

Ba tuyến đường hiện hữu từ khu Nam sang trung tâm thành phố đang bị quá tải. Đồ họa: Thanh Huyền

Trong khi đó, theo Sở Giao thông Vận tải, cầu - đường Nguyễn Khoái là dự án đặc biệt quan trọng nên được ngành giao thông đề xuất ưu tiên đầu tư những năm qua, song ngân sách chưa thể cân đối. Do đó, sở đã đang được nghiên cứu triển khai dự án theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao), nhờ cơ chế đặc thù trong Nghị quyết 98.

Đồng thời, để giải quyết ùn tắc cho khu vực, cơ quan này cũng đã đề xuất triển khai dự án cầu - đường Bình Tiên, nối quận 6, 8, huyện Bình Chánh theo hình thức BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao). Tuyến này khi hình thành sẽ kết nối vào quốc lộ 50 (đang mở rộng) và Vành đai 3, cao tốc Bến Lức - Long Thành, giúp tháo điểm nghẽn giao thông, mở ra không gian phát triển đô thị cho khu Nam thành phố.

Ngoài ra, cầu Thủ Thiêm 4, vượt sông Sài Gòn nối quận 7 sang Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP Thủ Đức, cũng được dự tính triển khai trong giai đoạn 2024-2027. Cầu dài hơn hai km, rộng 28 m với 6 làn xe, tổng vốn gần 5.000 tỷ đồng, khi hình thành ngoài thúc đẩy đô thị Thủ Thiêm phát triển còn rút ngắn thời gian đi từ TP Thủ Đức, quận Bình Thạnh qua Nam Sài Gòn.

Ngành giao thông TP HCM cũng đề xuất thành phố ưu tiên vốn sớm khép kín Vành đai 2. Trong đó, đoạn 4 của dự án dài 5,3 km, từ quốc lộ 1 đến đường Nguyễn Văn Linh, bao gồm hạng mục cầu Phú Định bắc qua kênh Tàu Hủ sẽ tăng kết nối giao thông, tạo diện mạo mới cho khu vực.

Gia Minh - Đình Văn