Đề xuất được Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM (HIDS) nêu trong dự thảo góp ý hoàn thiện đề án huyện Bình Chánh thành quận hoặc thành phố dự kiến diễn ra vào ngày 22/9.

Bình Chánh là huyện ngoại thành ở cửa ngõ Tây Nam của TP HCM, có diện tích 252 km2, chỉ đứng sau Cần Giờ và Củ Chi. Đây là huyện có số dân đông nhất cả nước với 711.000 người. Những năm qua, tốc độ đô thị hóa trên địa bàn ngày càng nhanh.

Một phần huyện Bình Chánh từ trên cao. Ảnh: Thanh Tùng

Theo HIDS, đối chiếu hiện trạng, so các tiêu chuẩn theo Nghị quyết về phân loại đô thị; Nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, Bình Chánh không có khả năng chuyển đổi thành đơn vị hành chính cấp quận từ đây đến năm 2030.

Trong khi đó, địa phương này có thể đạt được các tiêu chí phân loại đô thị loại III, chuyển đổi sang mô hình thành phố thuộc thành phố vào năm 2025. Để đạt mục tiêu này, đến năm 2030, huyện Bình Chánh cần đầu tư nhiều dự án phát triển hạ tầng đô thị, giao thông, cải tạo môi trường.... Tổng vốn đầu tư ước khoảng 122.695 tỷ đồng, bao gồm cả nguồn xã hội hóa.

Theo Nghị quyết 1211 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tiêu chuẩn thành phố thuộc tỉnh, hoặc thành phố trực thuộc Trung ương gồm: từ 150.000 người trở lên; diện tích hơn 150 km2; có hơn 10 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc; tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp xã từ 65%...

Còn tiêu chuẩn lên quận thuộc thành phố trực thuộc Trung ương gồm: mật độ dân số đạt từ 10.000 người mỗi km2; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp đạt từ 90% so với tổng số lao động; tỷ trọng công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch trong cơ cấu kinh tế đạt từ 90% trở lên; hạ tầng đô thị đồng bộ và hoàn chỉnh...

Cũng theo HIDS, dù là đầu mối giao thông nối liền TP HCM với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, song hạ tầng giao thông kết nối nội bộ trong huyện còn hạn chế, nhất là các khu vực lân cận và tiếp giáp Long An. Điều này đã gây cản trở rất lớn cho quá trình đô thị hóa, phát triển kinh tế và liên kết giữa hai vùng.

Bên cạnh đó, đất đai trên địa bàn huyện còn nhiều nhưng chưa khai thác hiệu quả, bộ máy quản lý theo đơn vị hành chính nông thôn gặp nhiều khó khăn, không thể đột phá trong phát triển kinh tế, xã hội để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Việc chuyển đổi từ cấp huyện sang đơn vị hành chính cấp đô thị (mô hình thành phố thuộc thành phố) được cho sẽ giúp Bình Chánh có điều kiện đầu tư hạ tầng, khai thác tiềm năng, thế mạnh.

Kế hoạch đầu tư xây dựng các huyện để lập đơn vị hành chính quận hoặc thành phố là nhiệm vụ được đặt ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP HCM lần XI nhiệm kỳ 2020-2025. Hai năm qua, lần lượt 5 huyện của TP HCM là Củ Chi, Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè và Hóc Môn đều muốn lên thành phố trước 2030.

Cuối năm ngoái, sau cuộc họp về tiến độ triển khai Đề án đầu tư - xây dựng các huyện thành quận (hoặc thành phố) giai đoạn 2021-2030, UBND thành phố đề nghị các huyện ngoại thành không xin chủ trương lên quận hoặc thành phố mà chờ sau khi đạt chuẩn TP HCM mới quyết định mô hình phù hợp với từng địa phương.

Lê Tuyết