Trong quy định quản lý, sử dụng quỹ biệt thự thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn TP Đà Lạt vừa ban hành, UBND tỉnh Lâm Đồng đưa Dinh tỉnh trưởng ở số 1 Lý Tự Trọng và Dinh Nguyễn Hữu Hào (số 4 Hùng Vương) từ nhóm một sang nhóm 2.

Dinh tỉnh trưởng nằm trên đồi thông, do người Pháp xây dựng khoảng trước năm 1910. Đây từng là nơi sinh sống và làm việc của thị trưởng Đà Lạt kiêm tỉnh trưởng Tuyên Đức (tên trước đây của tỉnh Lâm Đồng). Hiện, tòa nhà thuộc quản lý của Trung tâm văn hóa Lâm Đồng.

Dinh tỉnh trưởng nằm trên ngọn đồi cao ở trung tâm TP Đà Lạt. Ảnh: Khánh Hương

So với lần điều chỉnh gần nhất vào năm 2017, số biệt thự tăng 4, lên 166 căn, được chia thành ba nhóm. Trong đó, nhóm một gồm Dinh 1, Dinh 3 (Dinh Bảo Đại) và Dinh 2 (Dinh toàn quyền) là những biệt thự điển hình về nghệ thuật kiến trúc, cảnh quan...; nhóm hai có 69 biệt thự có giá trị kiến trúc, cảnh quan, lịch sử, văn hóa; nhóm ba gồm 94 biệt thự.

Theo quy định này, các biệt thự nhóm một khi cải tạo phải giữ nguyên hình dáng kiến trúc bên ngoài lẫn cấu trúc bên trong, mật độ xây dựng, số tầng và chiều cao. Biệt thự thuộc nhóm hai chỉ cần giữ nguyên hình dáng kiến trúc bên ngoài.

Công trình thuộc nhóm ba, được phép cải tạo, nâng cấp không gian bên trong, bên ngoài; xây dựng mới theo quy hoạch, phù hợp kiến trúc, cảnh quan của khu vực. Do đó, việc cải tạo hai biệt thự Dinh tỉnh trưởng và Dinh Nguyễn Hữu Hào không nhất thiết phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt nữa.

Tại Dinh tỉnh trưởng, trước đây đã có phương án xây các công trình phục vụ kinh doanh, dịch vụ. Theo phương án được chọn, khu vực Dinh tỉnh trưởng được xây khách sạn 10 tầng, Dinh được giữ nguyên và nâng cấp thành Bảo tàng Đà Lạt ở vị trí mới (nâng cao 28 m), mở cửa cho mọi người tham quan...

Năm 2021, phản hồi ý kiến của UBND tỉnh Lâm Đồng, Hội kiến trúc sư Việt Nam chưa đồng thuận, cho rằng cần nghiên cứu, thực hiện chặt chẽ quy trình pháp lý trước khi quyết định quy hoạch liên quan Dinh tỉnh trưởng.

Dinh tỉnh trưởng từ trên cao. Ảnh: Phước Tuấn

Nêu ý kiến trước việc Lâm Đồng đưa Dinh tỉnh trưởng ở Đà Lạt bị loại khỏi nhóm bảo tồn nghiêm ngặt, KTS Ngô Viết Nam Sơn nói ông "thấy tiếc" cho Đà Lạt. Bởi việc này có thể "mở đường" cho nhà đầu tư xây khách sạn tại khu vực này.

Theo ông Sơn, nếu chọn phương án chỉnh trang Dinh tỉnh trưởng, người dân Đà Lạt sẽ giàu lên, đô thị cân đối. Còn làm khách sạn, nhà hàng chỉ nhà đầu tư được hưởng và thành phố này còn nhiều vị trí khác để làm dự án. "Lý tưởng nhất ở là giữ hết không gian xanh đó lại. Nhà tỉnh trưởng làm nơi để người dân, du khách đến sinh hoạt, ngắm cảnh", ông Sơn nói và thêm rằng Đà Lạt nên giữ những giá trị đã có.

Cũng theo KTS này, từ trên cao, khu Hòa Bình đã trắng xóa bêtông. Do đó, nếu muốn xây dựng, chỉnh trang gì ở khu vực Dinh tỉnh trưởng thì điều cốt yếu là phải giữ lại không gian xanh. Nếu không thận trọng, sẽ gây ra tình trạng ngập cho khu vực xung quanh Dinh như những nơi khác ở Đà Lạt.

Trường Hà - Khánh Hương