"Bóng hồng" gây thương nhớ của "Biệt động Sài Gòn"

Dù đã được công chiếu cách đây hơn 30 năm, nhưng Biệt động Sài Gòn vẫn là bộ phim kinh điển của điện ảnh Cách mạng Việt Nam. Thời điểm ra mắt, phim đã tạo nên hiện tượng khắp trong Nam ngoài Bắc, mang lại thành công vang dội cho dàn diễn viên chính gồm Thanh Loan, Hà Xuyên, Quang Thái, Thúy An, Thương Tín, Hai Nhất…

Đặc biệt, NSND Thanh Loan đã để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc khi vào vai Huyền Trang, nữ chiến sĩ biệt động với đôi mắt sâu thẳm, cuốn hút cùng tính cách mạnh mẽ, gan góc.

Trong phim, để thực hiện nhiệm vụ, Huyền Trang phải cải trang thành ni cô hòng che mắt kẻ thù. Ở trận đánh cuối cùng, cô hy sinh vì nghĩa lớn, bỏ lại mối tình còn dang dở với "trùm tình báo" Tư Chung.

Qua sự hóa thân xuất sắc của nghệ sĩ Thanh Loan, vai diễn ni cô Huyền Trang đã lấy đi nhiều nước mắt của khán giả. Để rồi bao năm đã trôi qua, nhiều người vẫn nhớ thương vẻ đẹp trong veo, thánh thiện cùng sự anh dũng của nữ chiến sĩ biệt động này.

Được biết, trước khi góp mặt trong Biệt động Sài Gòn , nghệ sĩ Thanh Loan đã đóng một số phim và làm việc tại Đoàn kịch nói Tổng cục Chính trị. Năm 1984, bà tình cờ gặp họa sĩ Trịnh Thái - người thiết kế mỹ thuật chính của phim Biệt động Sài Gòn khi vào TP.HCM công tác.

Nghe họa sĩ Trịnh Thái kể chưa tìm được diễn viên đóng vai ni cô Huyền Trang dù phim đã quay 1 năm, nghệ sĩ Thanh Loan liền đề xuất cho bà đọc kịch bản. Vì yêu mến nhân vật, Thanh Loan xin phép cơ quan cho đi đóng phim.

Để hóa thân vào vai Huyền Trang một cách chân thật nhất, NSND Thanh Loan đã cắt đi mái tóc dài bởi ngày xưa không có mũ cao su nịt đầu. Sau đó, bà vào chùa ở 1 tuần, ăn cơm chay và tập cách tụng kinh, gõ mõ, đánh chuông, cách đi khất thực sao cho giống một người tu hành. Mặt khác, nữ nghệ sĩ còn tập chèo ghe, ngâm mình trong sông nước Nam Bộ…

Nhờ sự tận tâm này, nghệ sĩ Thanh Loan đã đưa ni cô Huyền Trang trở thành vai diễn để đời của mình. Sau này, nhiều khán giả vẫn luôn nhớ tới và gọi bà bằng cái tên Huyền Trang.

Tuy nhiên, vai diễn trong Biệt động Sài Gòn cũng là vai cuối cùng trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của NSND Thanh Loan. Sau thành công của bộ phim, dù nhận được nhiều lời mời nhưng bà đều từ chối vì không tìm được kịch bản phù hợp hay nhân vật đủ sức vượt qua cái bóng của quá khứ.

Dừng đóng phim, nghệ sĩ Thanh Loan tập trung cho công việc phát thanh viên, đạo diễn, rồi Phó Giám đốc Hãng phim Công an. Sau này, bà nghỉ hưu với quân hàm đại tá.

Cuộc sống bình yên, viên mãn ở tuổi xế chiều

Có thể nói, trong dàn diễn viên chính của Biệt động Sài Gòn năm ấy, NSND Thanh Loan là người có cuộc sống bình yên, viên mãn nhất.

Nếu như Thương Tín về già nhiều bệnh tật, phải chật vật mưu sinh; Hà Xuyên từng làm mẹ đơn thân, một mình gồng gánh nuôi 2 con khôn lớn; Quang Thái trải qua 2 đời vợ, tuổi già lại bị tai biến rồi qua đời; Thúy An cũng lâm cảnh hồng nhan bạc phận; thì Thanh Loan lại có đời tư bình lặng, ít gặp sóng gió.

Nghệ sĩ Thanh Loan gặp gỡ và nên duyên với ông xã là một giáo sư, tiến sĩ khoa học vào năm 23 tuổi. Ấn tượng đầu tiên về người bạn đời trong mắt bà là một người đàn ông cao to, đẹp trai lại tri thức, hiểu biết mà hiền hậu. Bà bị ông "chinh phục" bằng những vần thơ, những bức vẽ chân dung.

Sau nhiều năm chung sống, vợ chồng bà có với nhau 2 người con và đều không theo nghệ thuật. Tuy nhiên, nghệ sĩ Thanh Loan lại cho rằng điều đó là may mắn, bởi nghệ thuật rất vất vả, phải có thanh sắc, không thì không tạo dựng được sự nghiệp gì.

Ở tuổi 72, NSND Thanh Loan cùng ông xã ở trong một căn hộ chung cư ở Hà Nội. Vì được hưởng lương hưu Đại tá, cao hơn rất nhiều bạn nghề, nên bà có thể sống thoải mái, không cần phụ thuộc kinh tế các con. Nữ nghệ sĩ chia sẻ hiện đã lên chức bà, có 3 cháu ngoại, 2 cháu nội. Con cháu đều ngoan và giỏi nên bà rất mừng và yên tâm.

Dù nghỉ hưu đã lâu nhưng nghệ sĩ Thanh Loan vẫn tích cực tham gia các công tác hội. Bà là quyền chủ tịch của Hội điện ảnh Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội. Vì thế, so với thời chưa nghỉ hưu, bà còn có phần bận rộn hơn.

Khi sắp xếp được thời gian và sức khỏe, NSND Thanh Loan thường cùng con cái đi du lịch, hay tụ họp với bạn bè, đồng nghiệp cũ. Có lẽ nhờ cuộc sống hạnh phúc, đầm ấm, nên ở tuổi ngoài thất thập, mỹ nhân một thời của Biệt động Sài Gòn vẫn toát lên vẻ đẹp thanh lịch, dịu dàng.