Những năm gần đây, ô tô đang trở thành phương tiện di chuyển phổ biến tại Việt Nam. Các hãng liên tục ra các sản phẩm mới, đa dạng từ kiểu dáng tới phân khúc, trải dài các tầm giá và có thể dễ dàng nhận thấy, lượng xe được trang bị hộp số sàn chỉ chiếm phần nhỏ.

Kết quả này đến từ nhiều yếu tố, trong đó phần nhiều ảnh hưởng bởi thị hiếu. Anh Lê, một người dùng đến từ Hà Nội, cho hay: "Do chủ yếu sử dụng ô tô trong đô thị nên mình chọn mua xe số tự động, tắc đường giờ cao điểm cũng nhàn chân hơn xe số sàn".

Xe số sàn yêu cầu người dùng phải phối hợp nhịp nhàng giữa chân côn và chân ga (Ảnh: Nguyễn Lâm).

Với những người dùng có ý định mua xe trong tương lai như chị Mai (Hà Nội), ô tô số tự động lại trở thành lựa chọn bắt buộc. "Vì tài chính hạn hẹp nên lúc đầu mình cũng nhắm mua xe số sàn, nhưng thi bằng lái xe số sàn khó quá, mình phải chuyển sang số tự động mới đỗ", chị nói.

Xe số sàn tập trung chủ yếu ở phân hạng A và B

Nhìn vào danh mục sản phẩm đang được mở bán trên thị trường, có thể thấy từ phân hạng D trở lên đã không còn mẫu xe nào được trang bị hộp số sàn, trừ Toyota Fortuner. Phân hạng C cũng rất hiếm, chỉ có Kia K3, Hyundai Elantra và New MG5 MT.

New MG5 MT có thể xem là dòng xe riêng với thiết kế hoàn toàn khác mẫu MG5 bán tại Việt Nam từ tháng 3/2022. Xe chỉ có duy nhất bản số sàn, nhắm tới khách chạy dịch vụ bằng mức giá 399 triệu đồng (Ảnh: Nguyễn Lâm).

Ở phân khúc xe nhỏ, số lượng sản phẩm có tùy chọn hộp số sàn chiếm nhiều hơn. Hạng A có Hyundai Grand i10, Kia Morning và Kia Sonet; hạng B chủ yếu là sedan, gồm Toyota Vios, Kia Soluto, Mitsubishi Attrage và Hyundai Accent.

Đây cũng là 2 phân hạng nhận được nhiều sự quan tâm của khách hàng mua xe chạy dịch vụ. Xuất phát từ nhu cầu công việc, những người dùng này không quá quan tâm đến trang bị, chỉ cần giá bán đủ hấp dẫn, dễ tiếp cận.

Do khác biệt về cấu tạo, xe số sàn thường có giá bán rẻ hơn xe số tự động (Ảnh: THACO).

Ngoài ra, một số mẫu MPV 7 chỗ cũng có tùy chọn số sàn, gồm: Mitsubishi Xpander, Suzuki Ertiga Hybrid, Toyota Avanza Premio, Kia Carens và Toyota Innova. Những sản phẩm hướng tới khách hàng cá nhân như Toyota Veloz Cross hay Honda BR-V chỉ sử dụng hộp số tự động.

Tiêu hao nhiên liệu chênh lệch không đáng kể với xe số tự động

Ngoài yếu tố giá rẻ, ô tô số sàn còn được khách hàng ưa chuộng do nhận định khả năng tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn xe số tự động. Phần đông người dùng cho rằng việc can thiệp trực tiếp thông qua chân côn sẽ tối ưu hơn hệ thống tự động điều chỉnh.

Điều này đúng với điều kiện đường trường, xe số sàn sẽ tiết kiệm hơn xe số tự động. Nhưng trong môi trường đô thị, chênh lệch này sẽ không thực sự đáng kể. Theo công bố của Toyota Việt Nam, mức tiêu hao nhiên liệu của Vios E MT (số sàn) và Vios E CVT (tự động vô cấp) đều là 5,8 lít/100km.

Kết quả này có được trong điều kiện thử nghiệm tiêu chuẩn còn thực tế sẽ khác biệt tùy vào thói quen sử dụng chân ga của người dùng. Tuy nhiên, theo nhận định của giới chuyên gia, sai khác sẽ không nhiều nếu người lái vận hành chuẩn, tăng/giảm ga hợp lý.

Toyota Vios E CVT 2023 có giá niêm yết 528 triệu đồng, cao hơn 49 triệu đồng so với biến thể E MT (Ảnh: Nguyễn Lâm).

Xu hướng chung của thế giới

Theo số liệu được công bố bởi JATO Dynamics - đơn vị chuyên nghiên cứu thị trường ô tô thế giới, tỷ lệ xe hơi đăng ký mới được trang bị hộp số sàn ở các quốc gia phương Tây đang trên đà giảm mạnh trong những năm gần đây.

Tại một số nước châu Âu như Italy, Pháp, Tây Ban Nha, Hy Lạp, Hungary, Ireland và Bồ Đào Nha, tỷ lệ ô tô số sàn là 32%, theo ghi nhận trong nửa đầu năm nay. Tỷ lệ này chiếm tới 89% vào năm 2000, giảm xuống 78% vào năm 2017 và tụt mạnh xuống 34% vào năm 2022.

Tại thị trường tỷ dân như Trung Quốc, tỉ lệ ô tô sử dụng số sàn được đăng ký mới cũng giảm mạnh trong vài năm gần đây (Ảnh: JATO Dynamics).

JATO Dynamics cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến ô tô số sàn mất dần độ phổ biến. Ngoài chênh lệch giá bán giữa xe số sàn và số tự động đang ngày càng thu hẹp, tình trạng giao thông ùn tắc tại nhiều thành phố trên thế giới cũng là một yếu tố thúc đẩy người dùng chuyển sang xe số tự động.

Tương lai ảm đạm

Đến nay, ô tô số sàn đã gắn liền với định nghĩa xe dịch vụ tại Việt Nam, nên chừng nào khách hàng còn nhu cầu, dòng xe này sẽ không thực sự biến mất. Thế nhưng, có thể nhìn nhận tương lai không mấy khả quan cho những sản phẩm này, đặc biệt khi xe điện lên ngôi.

Gần đây, người dùng Việt có xu hướng mua VinFast VF 5 Plus để kinh doanh vận tải. Không chỉ có chi phí vận hành rẻ hơn xe xăng cùng cỡ, mẫu SUV điện hạng A này còn sở hữu giá bán cạnh tranh: 458 triệu đồng (không kèm pin) và được miễn 100% lệ phí trước bạ theo chính sách hỗ trợ xe điện của Nhà nước.

VinFast VF 5 Plus có 2 gói thuê pin: 1,6 triệu đồng/tháng cho quãng đường dưới 3.000km hoặc 2,7 triệu đồng/tháng trên 3.000km (Ảnh: Nguyễn Lâm).

Từ xu hướng trên thế giới và sự chuyển dịch tại Việt Nam, có thể thấy xe số sàn sẽ ngày càng thu hẹp. Tuy nhiên, dòng sản phẩm này có lẽ sẽ chưa sớm "tuyệt chủng" bởi vẫn có một nhóm khách hàng lựa chọn. Số sàn cũng là trang bị trên một số dòng xe "ăn chơi", như Honda Civic Type R hay Porsche 911...